Τον αράπη κι αν τον δέρνεις...

Της Μαρίας Κανελλάκη

Έπεσε σαν αλογόμυγα μες στο γαλακτερό περιβάλλον της εταιρείας μας, πριν πέντε χρόνια. Χρωματικά και μόνο, ήταν παντελώς αταίριαστη. Συνδυασμοί άσπρο-μαύρο δεν παίζανε τότε, αφού όλοι μας τηρούσαμε αυστηρό χρωματικό πρωτόκολλο, καθώς και μια πάγια εμμονή στο λευκό.

 Όχι του Αιγαίου…Του δέρματος. Την πρώτη μέρα που έσκασε μύτη στο γραφείο, έκαναν δειλά το ντεμπούτο τους και οι πρώτες χρυσές αποχρώσεις μιας αυγής, που ξημέρωνε μια νέα τάξη πραγμάτων. Για το επόμενο διάστημα, την κρατήσαμε σε μια – σιωπηρά οργανωμένη - απομόνωση, ντοπαρισμένοι με την κατάλευκη ψευδαίσθηση ότι αποτελούσε ένα ξένο στοιχείο, ένα παράταιρο έπιπλο στο ευρωπαϊκό σαλονάκι μας. Κι αυτή χαμογελούσε. Όσο συνεχιζόταν η απαξίωσή μας, τόσο το χαμόγελό της απλωνόταν κι έφτανε ως τα σύνορα του προσώπου της. Κι όσο νομίζαμε οι αφελείς ότι η συμπεριφορά μας είναι δείγμα φυλετικής υπεροχής, τόσο εκείνη μας μαστίγωνε ανελέητα με τις λέξεις της. Μαζί της θυμηθήκαμε κάτι παλιές φράσεις και συνήθειες και – άθελά μας- τις ξαναβάλαμε στην καθημερινότητά μας. «Καλημέρα!», «Δόξα τω Θεώ, όλα καλά!», «Ευχαριστώ πολύ!», «Σε παρακαλώ!». Επίσης, σε πείσμα όλων μας, έμαθε και αφομοίωσε τις διαδικασίες και τα δαιδαλώδη μονοπάτια της πολυεθνικής μας αυτοκρατορίας, με χρόνους και αντοχές που μόνον ένας Αφρικανός δρομέας μπορεί να καταφέρει.

Υπερωρίες, ξενύχτια στο σπίτι, διάβασμα, προσωπικό ψάξιμο απ’ τα αρχεία, πείσμα, οι πρώτες επιτυχίες στα νούμερα, η αποδοχή, η εδραίωση, τα καπέλα που της βγάλαμε όλοι.

Στα ζόρικα χρόνια που ακολούθησαν, με τη διάθεση και το ηθικό μας στα τάρταρα και τις κουβέντες μας να σοβαρεύουν ολοένα και περισσότερο, εκείνη συνέχισε να μας χαμογελάει απτόητη. Στους μίζερους μονολόγους μας για την κρίση και την ακρίβεια, μας θύμιζε ότι είμαστε η χώρα που γεννήθηκε η Δημοκρατία και πως έχουμε καθήκον να μη σκύψουμε το κεφάλι και να παραδοθούμε αμαχητί. Μαζί της έκανα μαγικές πτήσεις ως την Αλεξάνδρεια, με ξενάγησε νοερά στην ιστορική Βιβλιοθήκη, στο σπίτι του Καβάφη, στα βάθη της Γκίζας ως τις Πυραμίδες, στον Νείλο και στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου. Σε κάτι ζόρικες μέρες που πέρασα πρόσφατα, με βούτηξε απ’ το λαιμό

και με πήγε ταξιδάκι «τσάρτερ» ως το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. «Πρέπει να το επισκεφθείς κάποτε, να νιώσεις την κατάνυξη όταν προσκυνάς το ιερό σκευοφυλάκιο, να βρεθείς κοντά στη μαγεία της φύσης και την ιερότητα του χώρου αυτού. Αν το αποφασίσεις, θα έρθω μαζί σου!...» μου είπε.

Με την απόφασή της να ζήσει στην Ελλάδα καλοπληρωμένη και εξοφλημένη στην εντέλεια, με ακρίβεια και συνέπεια που λίγοι πλέον Έλληνες διαθέτουν, καταθέτει χαρτιά για να πάρει και την ελληνική ιθαγένεια. 

Η γνωστή ιστορία. Δημόσιες υπηρεσίες, αιτήσεις, παράβολα, επιτροπές, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά και τούμπαλιν... Κι ένα βιβλίο ελληνικής ιστορίας. Χαμογέλασε όταν της το δώσανε. «Μα την έχω ήδη διδαχθεί στο ελληνικό σχολείο του Καΐρου! Έχω κάνει πολλές εργασίες και μεταφράσεις απ’ τα αραβικά...» είπε στον αρμόδιο υπάλληλο. Απάντηση δεν πήρε ποτέ. Το ζητούμενο ήταν να εισπραχθεί το ποσόν του παράβολου. Ίσο μ’ ένα μηνιάτικο, καλά αμειβόμενου υπαλλήλου. Για την ιστορία, ποιος νοιάζεται;

«Αντί να με μαχαιρώσουν και να μου το πάρουν με τη βία, εγώ πάω και το δίνω εθελοντικά!» μου είπε πριν λίγες μέρες με τη γνωστή της "αναίδεια". Δεν είχα καμιά αμφιβολία ότι μεταξύ των άλλων εθελοντικών δραστηριοτήτων της, θα ήταν και αιμοδότης. Όπου γάμος και χαρά, κι αυτή μέσα! Στο νοσοκομείο που πήγε για την αιμοδοσία, πέτυχε «φλέβα». Ταυτόχρονα έκαναν έφοδο και τα «φουσκωτά παληκάρια». Όχι για να δώσουν αίμα. Ουρλιαχτά, χτυπήματα στην πόρτα του Υπεύθυνου Αιμοδοσίας, προπηλακισμοί, το γνωστό κουρνιαχτό «Δεν δίνετε αίμα σε ξένους! Μόνο σε Έλληνες!!!» και λοιπές υστερίες. Ο γιατρός τους εξήγησε ότι η κοπέλα είναι μόνιμος αιμοδότης και ήρθε για να δώσει. Αμηχανία και φωνηεντική απάντηση «Α...!»

Μ’ ένα αδικαιολόγητο εθνικιστικό πείσμα που πρέπει να κρύβεται στα μύχια της ψυχής μου, ψάχνω εδώ και καιρό μιαν αφορμή για να περάσω λίγο μπροστά της. Έστω για έναν γύρο. Κι ας το ξέρω πως πάω να τα βάλω με δρομέα, με αντοχές αραβικού αλόγου. Πριν λίγες μέρες που έσκασε η είδηση του αποκλεισμού της πρωταθλήτριάς μας, και με αφορμή τα κουνούπια με καταγωγή και μακρινούς συγγενείς στον Νείλο, ήμουν σχεδόν βέβαιη ότι έφτασε η πολυπόθητη μέρα που περίμενα. «Πώς θα νιώθουν άραγε οι Αιγύπτιοι μετανάστες ύστερα απ’ αυτές τις εξελίξεις στην Ελλάδα;» τη ρώτησα ένα πρωί.

Χαμογέλασε. «Μα ο Νείλος διασχίζει οχτώ χώρες πριν καταλήξει στην Αίγυπτο. Για το πώς νιώθουν οι μετανάστες που ζουν εδώ, είμαι βέβαιη ότι η αγωνία δεν έχει σύνορα και πατρίδες. Ό,τι νιώθουν χρόνια τώρα και οι χιλιάδες Έλληνες που ζουν εκεί. Οι περισσότεροι προέρχονται απ’τη Μικρασιατική Καταστροφή και έχουν βιώσει διωγμούς και αφανισμούς. Το φαντάζεσαι να κυκλοφορούσε ένα αντίστοιχο σχόλιο στο twitter ενός διάσημου αθλητή στην Αίγυπτο;

«Mε τόσους Έλληνες στη χώρα, τα κουνούπια του Έβρου, θα τρώνε σπιτικό φαγητό!...»

(Αφιερωμένο σε μια μετανάστρια, που μου έμαθε τι ακριβώς σημαίνει το λήμμα «Πατριωτισμός»)